ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC ...
ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC ...
ISSN (Online) 2812-9636
INSTITUCIJA:
ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC
GLAVNI I ODGOVORNI UREDNIK:
Dr Jasmina Nikolić, direktorka Istorijskog arhiva Požarevac
AUTOR I UREDNIK PORTALA:
Dr Jasmina Nikolić
TEHNIČKI UREDNIK:
Aleksandra Bogdanović
AUTORI:
Dr Jasmina Nikolić
Dr Dragana Miloradović
Dr Marijana Mraović
Nataša Milošević Dulić
Mirjana Stepanović
Pavle R. Srdić
Dubravka Duca Marković
POČETAK
1.10.2021.
STATUS:
U toku
___________________________
KONTAKT PODACI:
ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC
DR VOJE DULIĆA 10
12000 POŽAREVAC
REPUBLIKA SRBIJA
www.arhivpozarevac.org.rs
info@arhivpozarevac.org.rs
+381.12.523.082
Jovan Dragašević, đeneralštabni pukovnik i počasni đeneral Srpske vojske, rođen je u Požarevcu 4. februara 1836. Po završetku Artiljerijske škole postaje profesor čiji prosvetni rad traje punih 26 godina. U Artiljerijskoj i Velikoj školi predavao je nekoliko predmeta: istoriju – opštu i srpsku, geografiju, istoriju ratne veštine, strategiju, statistiku i stilistiku. Predavao je geografiju i srpski jezik čak i mladom kralju Milanu. Dragašević je prvi srpski naučni geograf, koji se u Srbiji sistematski bavio geografijom kao naukom, posebno vojnom, koju je smatrao osnovom strategije. Objavio je veliki broj knjiga iz oblasti geografije, etnografije, retorike, istorije i statistike...
Znamenita su njegova dela Ilirsko tropolje, Poluostrvo ilirsko, Vojnička stilistika, a pored vojnih dela pisao je poeziju (Hajduk Veljko i Jeka od gusala) i drame (Boj na Negotinu ili smrt Ajduk-Veljkova).
Bio je redovni član Srpskog učenog društva i Srpske kraljevske akademije, ali i aktivni učesnik u ratovima 1876-1878, posle kojih je pomagao Jovanu Ristiću na Berlinskom kongresu. Bio je vršilac dužnosti načelnika Glavnog đeneralštaba 1877. godine. Odlikovan je ordenima Takovskog krsta drugog, trećeg i petog stepena, ordenima Svetog Save drugog i trećeg stepena, spomenicama ratova 1876-1878. i 1885. godine i drugim odlikovanjima. Umro je u Nišu, 1. jula 1915. i sahranjen u Beogradu.
Ostavio je neizbrisiv trag u obrazovanju mlade srpske oficirske inteligencije, razvoju vojnih nauka i stvaranju novih pogleda u Srpskoj vojsci.
Bio je osnivač, vlasnik i sedam godina urednik prvog srpskog vojnog časopisa Vojin, a kao načelnik Istorijskog odeljenja Glavnog đeneralštaba uređivao je, čak 9 godina, i vojni časopis Ratnik. Prvi broj pokrenut je 7. januara 1879. godine.
Časopis „Ratnik“ može se smatrati osnovnim srpskim vojnim časopisom s kraja 19. veka. U Kraljevini Srbiji izlazio je od 1879. do 1914. godine sa prekidima – tokom balkanskih i Prvog svetskog rata. U novom okruženju, u novoj državi, nastavio je sa radom i misijom širenja vojne misli sve do početka Drugog svetskog rata. Urednici ovog značajnog časopisa bili su uglavnom načelnici Istorijskog odeljenja Glavnog đeneralštaba. Istorijski arhiv Požarevac poseduje u svojoj zbirci periodike i više svezaka vojnog časopisa „Ratnik“.
Godine 1859. na duhovnom talasu Svetoandrejske skupštine, nastala je čuvena heraldička krilatica: SAMO SLOGA SRBINA SPASAVA. Njen autor je bio mladi pitomac Artiljerijske škole, Jovan Dragašević:
„PA ČUJ SRBE, O POČUJ ME, BRATE,
OVA PATNjA NEK JE NAUK ZA TE,
IZVAN TEBE TRAŽIĆEŠ BADAVA
SAMO SLOGA SRBINA SPASAVA,
TAKO SRBU PIŠE I NA GRBU“
Povodom 110 godina od smrti đeneralštabnog pukovnika Jovana Dragaševića, želeli smo da vas naslovnicom ovog značajnog časopisa podsetimo na vojnog stratega, naučnika, ali i romantičara i patriotu, rođenog u Požarevcu 4. februara 1836. Požarevljani su svom sugrađaninu, đeneralu, posvetili ulicu, ali se veoma malo zna o velikom doprinosu naučnika i profesora Jovana Dragaševića.
Nadasve, podsećamo na tvorca slogana o slozi koja je Srbiji i Srbima uvek i kroz sva vremena preka potreba.
Fotografija: Naslovnica časopisa „Ratnik“ – glasila za vojne nauke čiji je prvi urednik bio Požarevljanin - Jovan Dragašević, đeneralštabni pukovnik i počasni đeneral Srpske vojske.
Istorijski arhiv Požarevac, Zbirka periodike
Odabrala: dr Dragana Miloradović, arhivski savetnik
© 2021 ISTORIJSKI ARHIV POŽAREVAC. SVA PRAVA ZADRŽANA.